Фразеологический словарь иронского диалекта. - Цхинвал:, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2-е дополненное издание. . Составил Дзабиты З. Т., Редактор издания Дзиццойты Ю. А..
ДЗЕРАССÆ-РÆСУГЪД — тж. САСАНА Ахæм номимæ дæр æмбæлы кадджыты – Донбеттыры чызг, Нарты Æхсæртæджы ус, Уырызмæг, Хæмыц, Сатана æмæ Сырдоны мад. Уымæй равзæрдысты дунейы фыццаг куыдз Силæм æмæ Уырызмæджы бæх хъулон Æрфæн зæххон бæхты фыдæл. Уый йæ дыууæ хоимæ фæцалх… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УАСТЫРДЖИ — Ирон мифологийы нæлгоймæгтыл (сылгоймæгтæ йын йæ ном дзургæ дæр нæ кæнынц, хонынц æй ЛÆГТЫ ДЗУАР) æмæ бæлццæттыл армдарæг зæд. Стыр Хуыцауы фæстæ Уастырджи ирон динон дунеæмбарынады ахсы дыккаг бынат. Цæры уæларвы. Уымæн, æрмæстдæр уымæн ис бар… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЦЫКУРАЙЫ ФÆРДЫГ — тж. УРС ФÆРДЫГ Нарты кадджыты 1946 азы рауагъды йæ чиныгаразджытæ амонынц: «Зынаргъ дуры мыггаг. Ам: мард æгас кæныны, цæфтæ дзæбæх кæныны тых кæмæ ис, ахæм фæрдыг. Ома, цы курай, уый дæтты». Кадджыты та кадæг «Сослан Бедухайы куыд æрхаста» йы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ — см. ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ – перевод Æгъдаумæ гæсгæ хæрнæджы фынгæвæрды алцыдæр æмбæлы къæйттæ къæйттæй. Зианы фынгыл уынаффæ кæны фынджы хистæр. Дыккаг хистæр – æрцæуæг адæмæй, æртыккаг хистæр – зианджыны мыггагæй, иннæтæ бадынц куыдхистæрæй.… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ÆХСÆРТÆГ — Æртæ Нартæй иуы – æхсарджын æмæ зонынджын мыггаг Æхсæртæггаты фыдæл, нарты хистæр Уæрхæджы фырт, Æхсары халдих фаззон, йæ кæстæр. Æхсар райгуырд фыццаг кæркуасæны, Æхсæртæг та – дыккаг кæркуасæны, Бонвæрноны скастмæ. Уæрхæг йæ лæппуты райгуырды… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
СОСЛАН — тж. СОЗЫРЫХЪО Нарты кадджыты зындгонддæр, бирæвæрсыгдæр, ныхмæвæрддæр фæлгонцтæй иу. Йæ райгуырдæй йæ мæлæтмæ йæ алы ми дæр, йæ удыхъæд суанг йæ конд æмæ йæ уæлæдарæс дæр диссаг кæмæн сты, ахæм хъæбатыр у Сослан. Йæ хъæбатырдзинад, йæ тых, йæ… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХЕТÆДЖЫ УАСТЫРДЖИЙЫ КУВÆНДОН — см. Священная роща Хетага – Хуыцау, табу Дын уæд! – Хуыцау, хистæрæй, кæстæрæй, сылгоймагæй, нæлгоймагæй Дыл нæхи фæдзæхсæм æмæ нын ахъазгæнæг у. – Хуыцау, зæххыл цыдæриддæр цæуы – цинæй дæр, зианæй дæр – иууылдæр Дæуæй аразгæ сты, æмæ Дæм фылдæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХÆМЫЦ — Нарты хистæр Уæрхæджы фаззон фырт, Æхсæртæг æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæ рæсугъды (Сасанайы) фырт, Нарты номдзыд Уырызмæджы фаззон, æндонриу Батрадзы фыд, Быценты сиахс. Болатрихи Хæмыцы тыххæй Нигер афтæ фыссы: «Уырызмæджы кæстæр æфсымæр, кæстæр … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЧЫНДЗХАСТ — см. ЧЫНДЗХАСТ – перевод Чындзхæссæг чи цæудзæн, уыдонæн рагацау бамбарын кæнынц. Раздæр иу сын фехъусын кодтой цалдæр боны, суанг къуыри раздæр. Чындзхæссæг алы адæймаджы нæ хонынц, уыцы кад æппæтмæ нæ хауы. Чындзхæсджытæ хъуамæ уой уæздан, зараг … Словарь по этнографии и мифологии осетин
